Tο πρόσφατο τραγικό γεγονός στη Σάμο, ανέδειξε ένα σοβαρότατο πρόβλημα το οποίο εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για την πολιτική προστασία και το οποίο παραμένει δυσεπίλυτο εδώ και δεκαετίες-αυτό της αποκατάστασης-κατεδάφισης επικινδύνων ή ετοιμόρροπων κτιρίων.
Το πρόβλημα ξεκινά από το απαρχαιωμένο νομοθετικό πλαίσιο που ορίζει τη διαδικασία κατεδάφισης ετοιμόρροπων και αποκατάστασης επικινδύνων οικοδομών (ΦΕΚ 153/Α/1929).Προσκρούει δε, πάνω σε αξεπέραστα εμπόδια , αυτά της απαιτούμενης έγκρισης από τις αρμόδιες Αρχαιολογικές Υπηρεσίες (Νεοτέρων Μνημείων) αλλά κυρίως στην αδυναμία επίδοσης της εκθέσεως αυτοψίας στους ιδιοκτήτες των ακινήτων που συνήθως είναι πολλοί κληρονόμοι αγνώστου διευθύνσεως. Σημειώνουμε ταυτόχρονα ότι οι αρμόδιες Υπηρεσίες των Δήμων (ΥΔΟΜ) για την σύνταξη της εκθέσεως αυτοψίας είναι αποδεκατισμένες στελεχιακά , ενώ ταυτόχρονα δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι ούτως ώστε η Πολεοδομική Υπηρεσία να προβαίνει στην άρση του κινδύνου εφαρμόζοντας μέτρα αναγκαστικής εκκένωσης και κατεδάφισης των επικινδύνων μερών της κατασκευής ακόμα και αν βρεθεί ο ιδιοκτήτης αλλά δεν ανταποκριθεί εμπροθέσμως στην εφαρμογή των υποδεικνυόμενων μέτρων.
Η ευθύνη του κράτους , προφανής. Η ευθύνη όμως των ιδιοκτητών δεν είναι μικρότερη καθώς έχουν την υποχρέωση της συντήρησης του ακινήτου τους με τις όποιες συνέπειες αν δεν το πράττουν όπως αυτό σαφώς καθορίζεται στο Άρθρο 1 του ν.1512/1985.
Στο Νόμο Ηλείας δεν υπάρχει καταγεγραμμένος επίσημα ο αριθμός των εν λόγω επικίνδυνων οικοδομών. Εκτιμάται ωστόσο ,κρίνοντας από το ότι τα κτίρια για τα οποία έχουν υποβληθεί αιτήσεις για Κρατική Αρωγή για Ανακατασκευή στο ΤΑΠ Ν.Ηλείας είναι άνω των διακοσίων (200) χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η περιοχή της Ζαχάρως,μαζί με τα κηρυγμένα διατηρητέα κτίρια και αυτά τα οποία έχουν υποβληθεί καταγγελίες , ανέρχονται σε περίπου 400 οικοδομές.
Η υψηλή σεισμική επικινδυνότητα της περιοχής μας , επιβάλλει την άμεση καταγραφή αυτών των επικίνδυνων περιπτώσεων και την ακόμα πιο ταχεία προσωρινή άρση της επικινδυνότητάς τους με παροχή οικονομικής υποστήριξης στους δήμους από υπάρχοντα διαθέσιμα ταμεία.
Για αυτούς τους λόγους το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος , ανταποκρινόμενο στην επείγουσα ανάγκη , δημοσίευσε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς τα μέλη του (http://web.tee.gr, για τη σύνταξη «Καταλόγου Ανταπόκρισης και Δράσης σε Έκτακτες Καταστάσεις» . Το Μητρώο αυτό των εθελοντών μηχανικών θα συνδράμει την Πολιτεία στον Έλεγχο και την Καταγραφή των Επικινδύνων Κατασκευών ενώ ταυτόχρονα θα παράσχει συνδρομή σε φυσικές καταστροφές. Σημειώνουμε ωστόσο ότι από το 2010 υφίσταται μητρώο εθελοντών μηχανικών το οποίο συστάθηκε από το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδος , διαθέσιμο στις αρμόδιες υπηρεσίες για την αντιμετώπιση των εκτάκτων καταστάσεων από φυσικές καταστροφές.
Όσον αφορά το νομοθετικό πλαίσιο και τις διαδικασίες, απαιτείται να γίνουν μια σειρά βημάτων όπως:
- Η επιτάχυνση της διαδικασίας ορισμού της αρμόδιας επιτροπής αξιολόγησης των επικινδύνων κτισμάτων με συγκεκριμένο στενό χρονικό περιθώριο και με τη συνδρομή μηχανικών από διάφορες υπηρεσίες και το ΤΕΕ εφόσον οι ΥΔΟΜ δεν διαθέτουν το απαιτούμενο προσωπικό. Ο καθορισμός στενού χρονικού ορίου προθεσμίας χαρακτηρισμού του ακινήτου ως διατηρητέου ή μη από τις αρμόδιες υπηρεσίες
- Η διάθεση πόρων στους Δήμους και τις Περιφέρειες για την κατεδάφιση των χαρακτηρισμένων ήδη ετοιμόρροπων οικοδομών
- Η παροχή κινήτρων σε αποδεδειγμένα μη ικανούς να ανταποκριθούν οικονομικά ιδιοκτήτες για την αποκατάσταση του φέροντος οργανισμού του κτιρίου τους και της όψης τους στον κοινόχρηστο χώρο καθ’υπόδειξη της αρμόδιας Υπηρεσίας Δόμησης.
- Στη παροχή της δυνατότητας σε δημόσιους φορείς να αναλάβουν την αποκατάσταση των κτιρίων αυτών αποκτώντας το δικαίωμα αξιοποίησής τους για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και από και ύστερα όσο επιπλέον απαιτηθεί για να καλυφθεί το κόστος των εργασιών αποκατάστασης από τους ιδιοκτήτες.
Το Δ.Σ.
Νοέμβριος 2020